Opiniestuk naar aanleiding van schandaal Jonathan M.

We zijn geschokt door het schandaal van "massaspermadonor" Jonathan M. Als wensouder hoop je dat je familie gevormd wordt dankzij een donor die oprecht op een juiste manier en met de juiste motivaties doneert. In dit schandaal is het vertrouwen van de wensouders en de centra diep geraakt. We wensen de getroffen donorfamilies veel sterkte toe. Heb je nood aan een babbel, dan kan je ons bereiken via info@donorfamilies.be of beroep doen op een professional via het POINT-netwerk: https://www.pointnetwerk.nl/sociale-kaart/.

Centrale register

In de nieuwsartikels wordt er verwezen naar het ontbreken van een centraal register waarin alle donoren in België zijn opgenomen om de beperking van 6 gezinnen per donor te bewaken. Al meer dan 10 jaar is hier niets aan gebeurd. We zijn blij te lezen dat er dit jaar eindelijk aan deze tekortkoming gewerkt wordt.

Het is de gezamenlijke verantwoordelijkheid van zowel de overheid áls de fertiliteitscentra om het centraal register in orde te brengen.

We weten ook dat het centrale register niet alle mistoestanden gaat oplossen, maar het is alleszins een stap in de goede richting om orde op zaken te stellen en de mazen van het net dichter te maken. Een internationaal register zou beter zijn, maar laten we lokaal starten en nadien werken aan internationalisering.

Gezien het centrale register al geruime tijd verplicht is, hebben we de uitdrukkelijke wens om donoren met terugwerkende kracht op te nemen in het register - vanaf het moment dat dit verplicht was.

Wilde donaties

We lezen dat er wensouders overwegen om beroep te doen op “wilde” donaties. Met wilde donaties wordt bedoeld dat buiten het officiële circuit van de fertiliteitscentra om op zoek wordt gegaan naar een donor. We begrijpen hun argumenten maar we willen er nogmaals met klem voor waarschuwen dat dit een zeer onveilig en zeer onzeker traject is.

Als vzw raden wij ten stelligste af om het pad van wilde donaties op te gaan en adviseren wij -ondanks alle nadelen- toch met klem gezinsvorming met donorgameten via fertiliteitscentra.

Bij “wilde, informele” donatie is er geen enkele vorm van rechtszekerheid. Er is ook geen enkele controle of screening. Het klopt dat die in de fertiliteitscentra ook niet waterdicht is (zie casus Jonathan), maar het risico is exponentieel groter.

Gezinsvorming dankzij een donor via een fertiliteitscentrum is de enige weg waarbij de juridische band tussen donor en donorkind wordt doorgeknipt. Beide partijen kunnen dan geen rechten of plichten uitoefenen op elkaar.

Wanneer beroep gedaan wordt op “informele” donatie zijn die banden niet doorgeknipt. Dit betekent dat alle nachtmerrie scenario’s waarbij iemand plots het vaderschap komt opeisen, of voor de deur staat met een vraag voor onderhoudsgeld / erfenis plotseling binnen de mogelijkheden liggen. Alle rechtszekerheid die je in je gezin normaal zou verwachten, wordt hierdoor onzeker. Het is contractueel onmogelijk om hier een mouw aan te passen.

We vinden het belangrijk dat mensen hierover correct geïnformeerd worden, iets wat volgens ons ontbreekt in de huidige berichtgeving in de media die weinig ruimte laat voor nuancering.

Donoranonimiteit

Er wordt in de media ook gesuggereerd dat het opheffen van de donoranonimiteit dergelijke mistoestanden niet zal tegenhouden. Het klopt dat het niet alles zal oplossen, maar net zoals het centrale register zal het opheffen van de anonimiteit een stap in de goede richting zijn zodat dergelijke schandalen minder kansen krijgen om te gebeuren.

Wij pleiten voor een systeem van zorgvuldig gescreende “open-profiel donoren”, waarbij kinderen naargelang hun leeftijd stapsgewijs informatie kunnen opvragen, onder zorgzame, professionele begeleiding. Dat zou de afschaffing betekenen van de strikte anonimiteit zoals die nu wordt opgelegd door de overheid en de medische wereld.
Wij geloven dat dit een manier is om onze gezinnen, onze kinderen én de donoren serieus te nemen in hun behoefte aan privacy en veiligheid. Tegelijkertijd geven we aan onze kinderen de sleutels om later alle puzzelstukken te verzamelen die ze nodig hebben om een diepe, rijke beleving van hun identiteit te kunnen uitbouwen, in alle rust en stabiliteit.

Onze opinie over de donoranonimiteit leggen we uitvoeriger uit op een andere pagina.